Liefde voor boeken
Miek Saaltink: “Al mijn hele leven heb ik een grote liefde voor boeken. Hoe leuk is het dan als je van je hobby je werk kan maken! Daarom ben ik samen met Suzan gestart met deboekmakers.nl. Voor onze site heeft zij mij geïnterviewd over wat mij beweegt in het vormgeven van boeken.
Je vertelde me dat boeken al sinds je jeugd belangrijk voor je zijn. Waarom hou je zo van boeken?
Ik lees al mijn hele leven en sinds ik dat zelf kon, verheugde ik me op het wekelijkse fietstochtje naar de bibliotheek. Ik vond het geweldig om te kunnen kiezen uit allerlei boeken met mooie illustraties of met foto’s of met kaarten...
Ik las alles. Ik houd van boeken met verdiepende en diverse informatie. Maar ik lees ook graag romans en gedichten. De covers zijn een eerste ingang naar het verhaal. Ze zetten de sfeer en de toon en moeten in één keer raak zijn.
Zelf maakte ik in gedachten al meteen een verhaal bij het zien van een kaft van bijvoorbeeld Tonke Dragt. Ze tekende de omslagen zelf en won er prijzen mee in de jaren zestig. Dat geeft meteen een mooi tijdsbeeld van hoe covers van kinderboeken er toendertijd uit zagen.
Ik verloor me eindeloos in haar boeken over vreemde planeten waarin mensen bang waren voor de natuur of ridders met geheime opdrachten. Het prikkelde mijn fantasie en dat is wat covers kunnen doen, ze trekken je aandacht en leiden de lezer visueel het het verhaal in. Boeken verrijken je en brengen je afleiding en ontspanning. Daarnaast leer je veel door te lezen.
Dus daarom...
Ik lees al mijn hele leven en sinds ik dat zelf kon, verheugde ik me op het wekelijkse fietstochtje naar de bibliotheek. Ik vond het geweldig om te kunnen kiezen uit allerlei boeken met mooie illustraties of met foto’s of met kaarten...
Ik las alles. Ik houd van boeken met verdiepende en diverse informatie. Maar ik lees ook graag romans en gedichten. De covers zijn een eerste ingang naar het verhaal. Ze zetten de sfeer en de toon en moeten in één keer raak zijn.
Zelf maakte ik in gedachten al meteen een verhaal bij het zien van een kaft van bijvoorbeeld Tonke Dragt. Ze tekende de omslagen zelf en won er prijzen mee in de jaren zestig. Dat geeft meteen een mooi tijdsbeeld van hoe covers van kinderboeken er toendertijd uit zagen.
Ik verloor me eindeloos in haar boeken over vreemde planeten waarin mensen bang waren voor de natuur of ridders met geheime opdrachten. Het prikkelde mijn fantasie en dat is wat covers kunnen doen, ze trekken je aandacht en leiden de lezer visueel het het verhaal in. Boeken verrijken je en brengen je afleiding en ontspanning. Daarnaast leer je veel door te lezen.
Dus daarom...
En wat was de reden om met deboekmakers.nl te starten?
Boeken vormgeven is eigenlijk het leukste dat er is. Als ontwerper word je op meerdere vlakken uitgedaagd om een visuele vertaling te maken van de inhoud. Je wil het boek toegankelijk en makkelijk leesbaar maken door een goede typografie. En je wil ook dat een cover-ontwerp verrassend is, het moet mensen stimuleren om het boek niet alleen op te pakken, maar ook om dóór te lezen. Tenslotte streef je ernaar om voor een boek een overkoepelend plan en ontwerp te maken. De diverse soorten informatie moeten duidelijk bij elkaar horen maar ook individueel onderscheidenden zijn. Een kadertekst behandel je anders dan een citaat en ook weer anders dan een interview of essay, maar ze horen wel bij één plan, bij één visueel concept. Ik vind het heel leuk om daar over na te denken.
Boeken vormgeven is eigenlijk het leukste dat er is. Als ontwerper word je op meerdere vlakken uitgedaagd om een visuele vertaling te maken van de inhoud. Je wil het boek toegankelijk en makkelijk leesbaar maken door een goede typografie. En je wil ook dat een cover-ontwerp verrassend is, het moet mensen stimuleren om het boek niet alleen op te pakken, maar ook om dóór te lezen. Tenslotte streef je ernaar om voor een boek een overkoepelend plan en ontwerp te maken. De diverse soorten informatie moeten duidelijk bij elkaar horen maar ook individueel onderscheidenden zijn. Een kadertekst behandel je anders dan een citaat en ook weer anders dan een interview of essay, maar ze horen wel bij één plan, bij één visueel concept. Ik vind het heel leuk om daar over na te denken.
Jij (Suzan, red.) bleek met hetzelfde bezig te zijn als ik en we zaten met onze gedachten goed op één lijn. Daarom hebben we besloten de krachten te bundelen, zodat we ook samen kunnen werken aan opdrachten, of van gedachten wisselen over ontwerpvragen waar we tegenaan lopen. Twee weten meer dan één en overleg is leuk en levert meestal direct meer op!
Zo ontstond al gauw het idee voor deboekmakers.nl. Omdat we ieder onze eigen studio en website hebben, verwijzen we daar geregeld naar. Op de individuele sites kunnen mensen terecht voor het bekijken van meerdere pagina’s uit boeken of details. Of de andere dingen zien die we doen. Op deze manier maken we dus een koppeling van de site deboekmakers.nl naar onze eigen sites vlvi.nl en oer-ontwerp.nl.
Waarom is de samenwerking met mij een aanvulling op je eigen werk of werkwijze?
‘Ik vind jou een heel ervaren en originele grafisch ontwerper, we kunnen het goed vinden samen, sparren veel over het werk en wandelen elke week. Tijdens onze wandelingen bespreken we van alles: persoonlijke dingen en werk en de toestand in de wereld. Maar je bent ook beeldend kunstenaar en het is leuk en heel inspirerend om je ideeën tijdens onze wandelingen door te nemen. Voor deboekmakers.nl denken we samen een verschil te kunnen maken.
‘Ik vind jou een heel ervaren en originele grafisch ontwerper, we kunnen het goed vinden samen, sparren veel over het werk en wandelen elke week. Tijdens onze wandelingen bespreken we van alles: persoonlijke dingen en werk en de toestand in de wereld. Maar je bent ook beeldend kunstenaar en het is leuk en heel inspirerend om je ideeën tijdens onze wandelingen door te nemen. Voor deboekmakers.nl denken we samen een verschil te kunnen maken.
Wat zijn voor jou de kenmerken van een goed ontworpen boek?
Dat er een overkoepelend idee achter zit , een samenhang die het gemakkelijk maakt om te lezen en waardoor je zin hebt om het boek steeds weer op te pakken. En het moet onderscheidend zijn. Een prikkelende cover is belangrijk. Het boek moet opvallen op een tafel in de boekhandel en mag dus anders zijn dan het overige aanbod in zijn soort. Alles bij elkaar heeft een goed ontwerp een duidelijke meerwaarde. Mensen merken het vaak pas als een boek niet goed ontworpen is, omdat het niet lekker leest.
Dat er een overkoepelend idee achter zit , een samenhang die het gemakkelijk maakt om te lezen en waardoor je zin hebt om het boek steeds weer op te pakken. En het moet onderscheidend zijn. Een prikkelende cover is belangrijk. Het boek moet opvallen op een tafel in de boekhandel en mag dus anders zijn dan het overige aanbod in zijn soort. Alles bij elkaar heeft een goed ontwerp een duidelijke meerwaarde. Mensen merken het vaak pas als een boek niet goed ontworpen is, omdat het niet lekker leest.
En de kenmerken van een bijzonder boek of een bijzondere uitgave?
Dat de vorm van het boek echt onderscheidend is. Er kan bijvoorbeeld een bijzondere bindwijze gebruikt worden, waardoor het boek beter open valt, of de rug kan ‘open’ zijn waardoor je het garen ziet dat bij het binden gebruikt is. Ook kan je een speciale vouwwijze bedenken (leporello, Japanse vouwwijze, papier in kortere en langere katernen door elkaar). Je kunt glad en ruw paper gebruiken in een boek, of de cover opbouwen uit verschillende lagen karton. Een mooi voorbeeld is de cover van “ Kom tot de kern” die jij ontworpen hebt.
Dat de vorm van het boek echt onderscheidend is. Er kan bijvoorbeeld een bijzondere bindwijze gebruikt worden, waardoor het boek beter open valt, of de rug kan ‘open’ zijn waardoor je het garen ziet dat bij het binden gebruikt is. Ook kan je een speciale vouwwijze bedenken (leporello, Japanse vouwwijze, papier in kortere en langere katernen door elkaar). Je kunt glad en ruw paper gebruiken in een boek, of de cover opbouwen uit verschillende lagen karton. Een mooi voorbeeld is de cover van “ Kom tot de kern” die jij ontworpen hebt.
Op welke manier kun je rekening houden met het millieu als je boeken ontwerpt of produceert?
De keuze voor papier is belangrijk, je kunt kiezen voor een duurzame variant. FSC-gecertificeerd papier komt deels uit verantwoorde bosbouw. Daarnaast is er bijvoorbeeld gerecycled papier. Daarvoor zijn geen productiebossen nodig en ook geen landbouwgrond, waardoor het een millieuvriendelijkere keuze is. Papier kan ook gemaakt worden van andere stoffen dan hout of oud papier. Bijvoorbeeld van landbouwafval of ‘Stone Paper’, dat voor 80% uit steen bestaat in plaats van boomvezels. Er is ook een papiersoort gemaakt van olifantengras, dat groeit op braakliggende terreinen in Nederland. Ik vind het belangrijk om me in dat soort zaken te verdiepen.
De keuze voor papier is belangrijk, je kunt kiezen voor een duurzame variant. FSC-gecertificeerd papier komt deels uit verantwoorde bosbouw. Daarnaast is er bijvoorbeeld gerecycled papier. Daarvoor zijn geen productiebossen nodig en ook geen landbouwgrond, waardoor het een millieuvriendelijkere keuze is. Papier kan ook gemaakt worden van andere stoffen dan hout of oud papier. Bijvoorbeeld van landbouwafval of ‘Stone Paper’, dat voor 80% uit steen bestaat in plaats van boomvezels. Er is ook een papiersoort gemaakt van olifantengras, dat groeit op braakliggende terreinen in Nederland. Ik vind het belangrijk om me in dat soort zaken te verdiepen.
Op het vlak van duurzaamheid gaan de ontwikkelingen snel maar is er voor ons nog best wat uit te zoeken. Als deboekmakers.nl willen we graag nog met papierexperts om de tafel om uit te zoeken wat nu de allerbeste opties zijn.
Wie kunnen jou benaderen voor het maken van een ontwerp van een uitgave?
Wij zijn beiden samen, maar ook los van elkaar benaderbaar voor uitgevers, en voor iedereen die aan een boek werkt en daar iets bijzonders van wil maken. Het maakt niet uit waar het boek over gaat of in welk genre het zich bevindt. Juist die verscheidenheid maakt ons vak zo interessant en zorgt voor voortdurende uitdagingen.
Wij zijn beiden samen, maar ook los van elkaar benaderbaar voor uitgevers, en voor iedereen die aan een boek werkt en daar iets bijzonders van wil maken. Het maakt niet uit waar het boek over gaat of in welk genre het zich bevindt. Juist die verscheidenheid maakt ons vak zo interessant en zorgt voor voortdurende uitdagingen.
Wat vind jij eigenlijk leuker, boeken lezen of boeken ontwerpen?
Tja dat is een moeilijke, maar ik heb het getroffen want met wat ooit als nieuwsgierigheid en passie begon, verdien ik nu in feite mijn inkomen. Hoe fijn is dat!
Tja dat is een moeilijke, maar ik heb het getroffen want met wat ooit als nieuwsgierigheid en passie begon, verdien ik nu in feite mijn inkomen. Hoe fijn is dat!